Cerrado ekoeskualde

Cerrado1 UNESCOren gizateriaren ondarea
Cerradoko mapa
Mota	Neotropikala
Kokalekua	Hego Amerika
Eskualdea2	Brasil, Bolivia, Paraguai eta Argentina
Izen ematea	2001 (XXV. bilkura)
1 UNESCOk jarritako izen ofiziala (euskaratua) 2 UNESCOren sailkapena

Cerradoa (portugesez: «lodia», «trinkoa») Brasilgo sabana tropikaleko ekoeskualde zabala da. Cerradoak 1.916.900 km² hartzen ditu, Goiás estatua, Barruti Federala, Mato Grosso gehiena, Mato Grosso do Sul eta Tocantins estatua, Minas Gerais eta Bahia mendebaldea, Maranhão eta Piauí hegoaldea, São Paulo eta Paranako zati txikiak barne. Ekosistema horrek Brasilgo azaleraren % 22 hartzen du bere baitan, eta Alaskako azalera baino handiagoa da. Cerradoa, era berean, Boliviako ekialdera eta Paraguaiko ipar-ekialde eta erdialdera hedatzen da; azken ikerketen arabera, hegoaldera iristen da, jada pobretuta, Teyú Cuaré Probintzia Parke eta inguruetara Misiones-en (Argentina)^[1]. Babestutako eremu horretako flora baskularren eta ornodunen faunaren kidetasun nabarmena jorratu zen Cerradorekin sensu stricto^[2][3].

Holozeno aroaren hasieran, Cerradoari dagokion landaredia hedatu, eta gaur egun baino azalera handiagoa hartu zuen^[4]. Gaur egun, Cerradoko «uharteak» daude Baso Atlantikoko baso erdi-hostoerorkorren eremuan; landaredia hori duela 10.000-7.000 urte iritsi zen, eta Cerradoko landarediaren banaketa-eremu handiago horren aztarna izango zen^[5].

Eskualde natural horrek iparraldean Amazoniako eskualdearekin eta mendebaldean eta hego-mendebaldean Gran Chacorekin mugatzen du, zeinaren inguruan antzekotasun handiak mantentzen dituen floran, faunan eta paisaian.

Cerrado landare eta animalien biodibertsitate izugarria da, baina aberastasun natural hori, pixkanaka, monolaborantzak (bereziki sojarena); nekazaritzaren hedapen orokorrak, eta egur-ikatza egiteko landaredia erretzeak mehatxatzen du^[6].

Landarediaren kontzentrazioaren eta tokiko bizi-baldintzen arabera, Cerradão, Campo Limpio eta Cerrado izeneko aldaera ezberdinduak aurkez ditzake, oihaneko formazioek, harkaitzetako landaredia eta beste batzuk tartekatuta.

Beste aldaera batzuk hauek dira: itxitura zentzu zabalean, eremu zikina, eremu itxia, itxitura zentzu hertsian, labarretako cerradoa, baso lehorra edo baso mesofitikoa, ibarbasoa, ziliarbasoa, bidezidorra eta parke itxia.

Ekosistema horren zati handi bat dagoeneko galdu den arren, Norman Borlaug Bakearen Nobel saridunak nekazaritza hedatzeko laborantza izateko aukera duen lur birjinaren azken mugetako bat dela deskribatu du Cerradoa.

1. ↑ Chébez, J. C. 1996. Misiones Ñú. Campos Misioneros, algo más que el confín de la selva. Nuestras aves, Asociación Ornitológica del Plata: 4-16.
2. ↑ Fernando Biganzoli & María E. Múlgura De Romero,2004. Inventario Florístico del Parque Provincial Teyú Cuaré y alrededores (Misiones, Argentina)Darwiniana v.42 n.1-4 San Isidro ene./dic. 2004
3. ↑ Martínez Crovetto, R. 1963. Esquema fitogeográfico de la Provincia de Misiones (República Argentina). Bonplandia 1: 171-223.
4. ↑ Ledru, M. P., Salgado-Labouriau, M. L. & Lorscheitten, M. L. 1998. Vegetation dynamics in southern and central Brazil during the last 10.000 yr. B.P. Rev. Palaeobot. Palynol. 99: 131-142.
5. ↑ Behling, H. 1998. Late Quaternary vegetational and climatic changes in Brazil. Rev. Palaeobot. Palynol. 99: 143-156.
6. ↑ Pereira, Cássio Cardoso; Fernandes, Geraldo Wilson. (2022-07-15). «Cerrado conservation is key to the water crisis» Science 377 (6603): 270–270.  doi:10.1126/science.add4719. ISSN 0036-8075..